Detaylar

Etkinlik çerçevesinde Suriye’nin komşu ülkeleri konumundaki Türkiye, Lübnan, Ürdün ve Irak’taki durumlar ele alındı. Birçok ülkeden katılım gösteren göç uzmanları, göç krizi üzerine güncel durum, yaşanan zorluklar ve çözüm önerileri üzerine görüş alışverişinde bulundular. Çalıştaya katılan siyaset, akademi ve sivil toplum alanlarından uzmanlar konuyu alanlarındaki bilgi ve deneyimleri doğrultusunda birçok açıdan değerlendirdiler. Çalıştay kapsamında her ülkedeki durumun ayrı ayrı ele alındığı 6 panelin ve ardından gerçekleştirilen tartışma bölümünün yanı sıra bir de Sultanbeyli’deki Mülteciler Toplum Merkezi ziyaret edildi.

Etkinliğin açılış konuşmaları Konrad-Adenauer-Stiftung Derneği Türkiye Temsilcisi Sven-Joachim Irmer, KAS Berlin Göç ve Mülteci Koordinatörü Dr. Christina Krause ve Almanya’nın İstanbul Başkonsolosu Dr. Georg Birgelen tarafından gerçekleştirildi. Uluslararası Göç Örgütü’nü (IOM) temsilen çalıştaya katılan Dr. Yelda Devlet Karapınar örgütün Türkiye’deki mülteciler üzerine çalışmaları konu alan bir konuşma gerçekleştirdi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ile koordineli çalışan Uluslararası Göç Örgütü (IOM) mültecilere yönelik birçok hizmetin sağlanmasına yönelik faaliyet göstermektedir. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’ni (UNHCR) temsilen Elif Selen Ay Hanım çalıştaya katılarak mülteciler konusunda bölgedeki durumu rakamlar ve istatistiklerle ortaya koydu. Türkiye’de tahminen 3 milyondan fazla Suriyeli mülteci bulunmaktadır.

Çalıştayın ilk panelinde mülteci krizi kapsamında Türkiye’deki durum ve karşılaşılan zorluklar üzerine odaklanıldı. Panelde Türk-Alman Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Erdoğan, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nü temsilen Abdullah Vergil ve Almanya Büyükelçiliği’nden Dr. Manuel Paulus konuşmalar yaptılar. Konuşmalarnda özellikle vurguladıkları esas sorun mültecilerin eğitim sistemine ve iş piyasasına uyum konusuydu. Bu kapsamda sorunun sosyal boyutunun önemine işaret ettiler. Konuşmalar sonrası Ankara AB Delegasyonu’ndan Leif Eriksson ve Alman Büyükelçiliği’nden Dr. Ralf Reusch Türkiye ve Avrupa Birliği arasında imzalanan Anlaşmanın sonuçları konusunda değerlendirmelerde bulundular. Panel sonunda öne çıkan görüş, anlaşma halen belirli sorulara tam olarak yanıt veremese bile, hali hazırda AB ve Türkiye arasındaki işbirliğine bir başka alternatif bulunmamaktadır.

9 Temmuz Pazartesi akşamı gerçekleştirilen genel tartışma bölümünde özellikle mülteci kamplarının durumları ele alındı. Tartışma kapsamında ortaya konulan en çarpıcı analiz ise kentlerde yaşayan mültecilerin kırsal kesimlerdeki kamplarda yaşayan mülteci sayısını geçmiş olmasıydı. Ancak her iki grubun da kendine göre sorunları ve ihtiyaçları mevcut. Salı günü uzmanlar Sultanbeyli’de bulunan Mülteci Toplum Merkezi’ni ziyaret ederek, oradaki mültecilere yönelik sunulan sağlık, eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yerinde incelediler. Sonrasında Sultanbeyli Belediye Başkanı Hüseyin Keskin uzmanlarımızı çalışma ofisinde ağırlayarak mültecilerin sorunları, ilçenin bu konuda ihtiyaçları, mültecilerin kabulü ve entegrasyonu gibi çalışmalar hakkında bilgi verdi.

Çalıştayın son günü Lübnan, Ürdün ve Kuzey Irak’tan gelen uzmanlar ilgili ülkelerdeki durum üzerine konuşmalar gerçekleştirdi. Lübnan’dan katılan Baalbeck/Hermel Valisi Bashir Khodr, Ortadoğu Araştırmalar ve Stratejik Çalışmalar Enstitüsü’nden Dr. Elie Al-Hindi ve Kamu Politikaları ve Mülteciler alanında uzman Dr. Ziad El-Sayegh ülkelerindeki mültecileri durumu ve yaşanan zorluklar konusunda görüşlerini bildirdiler. Lübnan, nüfusuna oranla en fazla Suriyeli mülteciyi ağırlayan ülkelerden birisidir. Bu da tabii ki Lübnan’da sosyal açıdan zorlukları da beraberinde getiriyor.

Ürdün’den çalıştaya katılan Dışişleri Bakanlığı’ndan Dr. Nawaf Tell, Ekonomi Konsey’inden Mohammed Al-Nabulsi ve Eski Bakan Dr. Bisher H. Al-Khasawneh ülkelerinin mültecilere sunduğu olanaklardan bahsettiler. Bir yandan da mültecilerin eğitim sistemine entegrasyonu konusunda yaşanan zorlukları dile getirdiler. Bu duruma örnek verilecek olursa öğretmenlerin mülteci çocuklara eğitim verebilmek için çok fazla emek sarf etmeleridir. Etkinlik sonunda Kuzey Irak Kürt Bölgesi Parlamento Üyesi Dr. Mohammedali Taha ve Duhok Sağlık Müdürü Dr. Nezar İsmet TaibKuzey Irak’taki mültecilerin sorunlarını dile getirdiler. Bu sebepten dolayı mültecilere sadece materyal yardımının yeterli olmadığını ruhsal destek konusunda da çalışmalar yapılması gerektiğinin altını çizdiler. Konuyla ilgili olarak Dr. Taib’in özellikle vurguladığı nokta savaş sonrası sadece evlerin onarılmaya değil insanların da rehabilitasyona gereksinim duymalarıdır.

12 Temmuz Perşembe günü sona eren çalıştay uzmanlar açısından birçok yeni bilgi ve bakış açısı kazanma fırsatı oluşturmuştur. Özellikle de birçok farklı ülkedeki durumun ele alınması konuyu farklı perspektiflerden değerlendirmeye fırsat tanımıştır. Uzmanların çalıştayın değerlendirme toplantısında özellikle dile getirdikleri durum mülteciler konusunda diyaloğun gelecek yıllarda da sürdürülmesinin gerekliliğidir. Çünkü mülteci krizi henüz sona ermemiştir.