รายละเอียด
จังหวัดเชียงรายถือเป็นหนึ่งในพื้นที่ต้นแบบในการศึกษาและพัฒนาแนวทางเพื่อเสริมสร้างการเข้าถึงความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่เผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมในหลายมิติ ไม่ว่าจะเป็นการปนเปื้อนของแหล่งน้ำ มลพิษจากการทำเหมือง และสถานการณ์น้ำท่วมซ้ำซากที่สร้างความเสียหายแก่ชุมชนและพื้นที่เกษตรกรรม ตัวอย่างจากปี พ.ศ. 2567 ที่จังหวัดเชียงรายประสบกับสถานการณ์ฝนตกหนักในหลายอำเภอ ส่งผลให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน ถนนหลายสายไม่สามารถสัญจรได้ ชาวบ้านจำนวนมากประสบปัญหาขาดแคลนน้ำสะอาดเพื่อการอุปโภคบริโภค นอกจากนี้ ลักษณะภูมิศาสตร์ของเชียงรายซึ่งมีพรมแดนติดกับประเทศเมียนมาและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ยังทำให้การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำมีความซับซ้อนมากขึ้น ทั้งในด้านผลกระทบข้ามพรมแดนและความสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่ต้นน้ำ–ปลายน้ำ ปัญหาเหล่านี้สะท้อนถึงความท้าทายเชิงโครงสร้างในการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม การเตรียมความพร้อมของชุมชน และการประสานงานระหว่างหน่วยงานท้องถิ่นกับส่วนกลาง
ทั้งนี้ เพื่อตอบสนองต่อความท้าทายดังกล่าว มูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ สถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา จึงร่วมกันจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ ในหัวข้อ “การเข้าถึงความยุติธรรมด้านสิ่งแวดล้อมของประชาชน: กรณีศึกษาจากเชียงราย” โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และศักยภาพของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในระดับท้องถิ่น ทั้งเจ้าหน้าที่ภาครัฐ ภาคประชาสังคม และตัวแทนชุมชน ให้เข้าใจถึงกรอบกฎหมายและสิทธิด้านสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังเป็นเวทีสำหรับรับฟังเสียงจากผู้ที่ได้รับผลกระทบโดยตรง และเปิดพื้นที่ให้เกิดการสนทนาระหว่างภาคประชาชนกับผู้กำหนดนโยบาย โดยผลลัพธ์ที่คาดหวังคือ การร่วมกันพัฒนาแนวทางปฏิบัติในการยกระดับกลไกความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน และการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนและทั่วถึง ทั้งในระดับพื้นที่และระดับประเทศต่อไป
กำหนดการ
09:00-09:30 ลงทะเบียน
09:30-10:00 เปิดการประชุม
โดย
- ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย หรือผู้แทน
- นายกองค์กรบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย
- ผู้เเทนจากมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์
- ผู้เเทนจากสถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย
10:00-10:15 ปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “การเข้าถึงความยุติธรรมทางสิ่งเเวดล้อมของประชาชนผ่านกระบวนการนิติบัญญัติ”
10:15-10:30 พักรับประทานอาหารว่าง
10:30-12:00 การเสวนา หัวข้อ “จากมาตรฐานสากลสู่การปฏิบัติในประเทศ: การเสริมสร้างกฎหมายสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนในประเทศไทย”
ผู้ร่วมเสวนา ประกอบด้วย
- ดร. สุนทรียา เหมือนพะวงศ์ ผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์
- คุณสมภพ ประทุม ผู้พิพากษาศาลเยาวชนเเละครอบครัว จังหวัดเเม่ฮ่องสอน
- คุณปกรณ์ จีนาคำ โฆษกคณะกรรมาธิการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติ เเละสิ่งแวดล้อม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดแม่ฮ่องสอน
- ผศ. ดร. กฤษฎากร ว่องวุฒิกุล อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ผู้ดำเนินรายการ โดย ผศ. ดร. นิอร สิริมงคลเลิศกุล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา
12:00-13:00 พักรับประทานอาหารกลางวัน
13:00-15:00 กิจกรรมแบ่งกลุ่มระดมความเห็น "Justice Café: Conversations about the Environment"
กิจกรรมกลุ่ม (Group Work) เพื่อให้ผู้เข้าร่วมได้มีโอกาสได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และร่วมกันหาแนวทางปฏิบัติในการยกระดับกลไกความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน และการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนและทั่วถึง
โดยกิจกรรมแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ประกอบด้วย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียกับการทำงานด้านสิ่งแวดล้อม กลุ่มละประมาณ 10 คน ดำเนินการโดยประธานกลุ่ม ดังนี้
กลุ่มที่ 1 ประธานกลุ่ม: ตัวแทนรัฐสภา/นักการเมืองในจังหวัดเชียงราย
คุณปกรณ์ จีนาคำ
โฆษกคณะกรรมาธิการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติ เเละสิ่งแวดล้อม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดแม่ฮ่องสอน
กลุ่มที่ 2 ประธานกลุ่ม: ตัวแทนผู้พิพากษา
คุณพัชราภา อินทรกำแหง
ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลจังหวัดเทิง
กลุ่มที่ 3 ประธานกลุ่ม: ตัวแทนสมาชิกผู้แทนราษฎร จังหวัดเชียงราย
คุณปิยะรัฐชย์ ติยะไพรัช (TBC)
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดเชียงราย
กลุ่มที่ 4 ประธานกลุ่ม: ตัวแทนเครือข่ายภาคประชาสังคม
คุณ ส.รัตนมณี พลกล้า
กรรมการและผู้ประสานงาน มูลนิธิศูนย์ข้อมูลชุมชน
กลุ่มที่ 5 ประธานกลุ่ม: ตัวแทนเครือข่ายภาคประชาสังคม
คุณกุสุมาลย์ ราชวงศ์
อดีตเจ้าหน้าที่โครงการ องค์การแรงงานระหว่างประเทศ