AI กับ อนาคตรัฐบาลดิจิทัล สู่การยกระดับมาตรฐานการบริการภาครัฐ

รายละเอียด

ประเทศไทยได้ดำเนินการตามแนวนโยบาย “Thailand 4.0” และ “Digital Government Development Plan” ภายใต้การกำกับของสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (DGA) เพื่อขับเคลื่อนการปรับบทบาทของหน่วยงานรัฐให้ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีบูรณาการ การออก “แผนยุทธศาสตร์ปัญญาประดิษฐ์แห่งชาติ พ.ศ. 2565–2570” (National AI Strategy and Action Plan 2022–2027) ได้วางรากฐานสำคัญในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเอไอของประเทศ ทั้งในด้านระบบนิเวศ ข้อมูล การวิจัยและพัฒนา รวมถึงการสร้างกรอบจริยธรรมและการกำกับดูแลที่เหมาะสม หน่วยงานกลาง เช่น DGA และกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (DES) ได้จัดตั้งแพลตฟอร์มกลางสำหรับบริการ AI และ API ภาครัฐ เพื่อให้หน่วยงานต่าง ๆ สามารถเข้าถึงเทคโนโลยีได้อย่างเท่าเทียมและปลอดภัย ลดการพัฒนาแบบแยกส่วน อย่างไรก็ตามการเปลี่ยนผ่านนี้ยังเผชิญความท้าทายหลายประการ ได้แก่ ความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล การขาดแคลนบุคลากรที่มีความรู้ความเข้าใจด้านเทคโนโลยี การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล และความจำเป็นในการสร้างความไว้วางใจระหว่างภาครัฐและประชาชนต่อการใช้ AI ในการตัดสินใจเชิงนโยบาย

กรุงเทพมหานครเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนที่สะท้อนให้เห็นความพยายามของหน่วยงานท้องถิ่นในการนำ AI และดิจิทัลแพลตฟอร์มมาใช้ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน ตัวอย่างเช่น ระบบบริหารจราจรอัจฉริยะ (AI Traffic Control System) ที่ใช้เทคโนโลยีวิเคราะห์ภาพและข้อมูลแบบเรียลไทม์ ร่วมกับพันธมิตรจากภาคเอกชน เพื่อปรับจังหวะสัญญาณไฟจราจรและช่วยบรรเทาปัญหาการจราจรติดขัด วิธีการนี้สะท้อนว่าเอไอสามารถช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตได้จริง หากได้รับการสนับสนุนด้วยนโยบายที่ชัดเจน ข้อมูลที่บูรณาการ และบุคลากรภาครัฐที่มีความพร้อมด้านดิจิทัล

เพื่อถอดบทเรียนจากกรณีของกรุงเทพฯ และกรณีศึกษาจากต่างประเทศ รวมถึงกำหนดทิศทางนโยบายสำหรับการขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัลที่มีประสิทธิภาพ โปร่งใส และเป็นธรรมในยุคเอไอ สถาบันศึกษาการพัฒนาและประชาธิปไตย (iDS) ร่วมกับมูลนิธิคอนราด อเดนาเออร์ (KAS Thailand) จึงจัดการเสวนาทางวิชาการในหัวข้อ “AI กับอนาคตรัฐบาลดิจิทัล: สู่การยกระดับมาตรฐานการบริการภาครัฐ 2025” ณ โรงแรมรอยัล ปริ๊นเซส หลานหลวง กรุงเทพฯ โดยมีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 60 ท่านประกอบด้วยผู้กำหนดนโยบาย เจ้าหน้าที่ภาครัฐ ผู้ประกอบการเทคโนโลยี นักวิชาการ และตัวแทนภาคประชาสังคม

การเสวนาครั้งนี้มีเป้าหมายเป็นเวทีแลกเปลี่ยนบทเรียนและประสบการณ์จากจังหวัดในประเทศไทยและต่างประเทศที่ประสบความสำเร็จในการบูรณาการ AI เข้าสู่การให้บริการประชาชน เพื่อนำบทเรียนที่เหมาะสมมาประยุกต์ใช้ในบริบทของประเทศไทยและภาครัฐ รวมทั้งรวบรวมข้อเสนอเชิงปฏิบัติการเพื่อนำส่งต่อหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องในการขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัลอย่างมีธรรมาภิบาล พร้อมสร้าง “ระบบนิเวศแห่งความไว้วางใจ”