Theo các chuyên gia, Việt Nam cần phân biệt rõ khái niệm phân cấp và phân quyền. Mặc dù luật Tổ Chức Chính Quyền Địa Phương đã có hiệu lực từ năm 2016 nhưng việc thực thi vẫn còn nhiều vướng mắc. Do vậy, hội thảo cũng dành thời gian để thảo luận những thách thức và tồn tại khi thực hiện luật này.

Trong phiên thảo luận thứ nhất, GS.TS. Nguyễn Đăng Dung, Khoa Luật - ĐH Quốc Gia- so sánh lý luận và thực tiễn của việc phân cấp, phân quyền ở các địa phương Việt Nam. Theo TS. Dung, Việt Nam vẫn tránh dùng thuật ngữ “phân quyền”, mặc dù cùng với việc trao quyền thì phân quyền là quá trình rất quan trọng cho sự phát triển của đất nước. Cũng theo TS Dung, các cấp chính quyền địa phương nên làm các nhiệm vụ mà nó có khả năng làm, còn chính quyền trung ương chỉ nên giải quyết các vấn đề mà địa phương không có năng lực giải quyết. Thách thức chính vẫn là giải quyết nạn chồng chéo trong quản lý nhà nước cũng như tình trạng cát cứ đang xảy ra tại nhiều địa phương.

GS. Lê Minh Thông, trợ lý chủ tịch Quốc hội lại cho rằng, mỗi nước có một mô hình riêng và Việt Nam không thể đơn thuần copy một mô hình cụ thể nào mặc dù những mô hình này được xây dựng trên những nguyên tắc phổ quát. Vấn đề của Việt Nam hiện nay là chính quyền địa phương đang được coi như đơn vị cấp dưới của chính quyền trung ương. GS. Thông cũng đề nghị nên trao quyền tự quản cho địa phương bằng cách trao thêm sự tự chủ về ngân sách và nhân sự như vậy chính quyền địa phương sẽ phát huy tốt hơn vai trò và trách nhiệm quản trị của họ.

Trong phiên II, các chuyên gia cũng đưa ra một số hàm ý chính sách trong bối cảnh của Việt Nam. Đại diện của 5 địa phương trình bày về kinh nghiệm của họ trong phân cấp phân quyền tại địa phương mình. Đại diện các tỉnh, thành phố đều báo cáo những điểm mạnh của chính quyền địa phương và khẳng định việc phân quyền sẽ giúp đồng bộ hóa công tác hành chính và nâng cao quản trị địa phương. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng trình bày những khó khăn do việc phân chia nhiệm vụ không rõ ràng, thiếu ngân sách và chưa được quyết định về nhân sự.

​​​​​​​