Szczegóły

W dyskusji udział wezmą: gen. Jovan Divjak, Konstanty Gebert, Emina Ragipović, prof. Roman Wieruszewski.

JOVAN DIVJAK (ur. 11 marca 1937 r.) – Serb, generał armii jugosłowiańskiej, pierwszy dowódca obrony Sarajewa.

Po wybuchu wojny Divak opuścił wojsko jugosłowiańskie w sprzeciwie wobec wykorzystywania armii przeciwko ludności własnego kraju. Za ten czyn został skazany na 9 miesięcy więzienia, którego jednak uniknął wstępując do Armii Bośni i Hercegowiny. Jako generał brygady i asystent szefa sztabu przez 42 miesiące organizował obronę Sarajewa przed zbrodniarzami wojennymi takimi jak Karadzić i Mladić. Mimo dramatycznej sytuacji podczas oblężenia miasta, Divjak wraz z rodziną nie opuścili go i przez cały czas byli zaangażowani w obronę.

Były generał ścigany jest listem gończym przez Republikę Serbską za rzekome spowodowanie masakry 40 osób. W rzeczywistości Divjak był autorem porozumienia pokojowego między stronami. Podczas przejeżdżania kolumny żołnierzy Jugosłowiańskich przez pl. 6 kwietnia w Sarajewie i stanął wobec gotujących się do samowolnej walki żołnierzy Serbskich apelując o zachowanie spokoju. W konsekwencji zarzutów stawianych przez państwo Serbskie Divjak w 2011 roku został zatrzymany na lotnisku w Wiedniu jednak sąd austriacki odrzucił wniosek ekstradycyjny oczyszczając go z zarzutów.

Od momentu przejścia na emeryturę (1997 r.) Divjak poświęca się działalności w założonej przez siebie fundacji "Edukacja droga do obudowy BiH". Głównym celem organizacji jest pomoc dzieciom, których rodziny ucierpiały w trakcie wojny na Bałkanach. Stowarzyszenie udziela wsparcia finansowego ale także działa na rzecz podniesienia jakości edukacji w Bośni i Hercegowinie zwłaszcza w najbiedniejszych regionach kraju. Fundacja ufundowała do tej pory ponad 3000 stypendiów. Od 1998 r. Divjak należy do Stowarzyszenia Niezależnych Intelektualistów „Krug 99”.

Przed 1998 r. aktywnie działał w wielu organizacjach pozarządowych związanych głównie z edukacją. Autor dwóch książek: "Sarajevo, mon amour" oraz "Ratovi u Hrvatskoj i Bosni Hercegovini 1991-1995" Divjak był jednym z bohaterów filmu dokumentalnego „Śmierć Jugosławii” wyprodukowanego przez BBC w 1995 r. Divjak za swoje zasługi otrzymał liczne odznaczenia międzynarodowe, w tym najwyższe odznaczenie francuskiej legii honorowej, a także Nagrodę Praw Człowieka im. Victora Gallancza.

3 marca 2011 roku Divjak został zatrzymany we Wiedniu na podstawie serbskiego nakazu aresztowania. Austriacy jednak zapewnili, iż nie dojdzie do ekstradycji Divjaca do Belgradu. 8 marca 2011 roku został zwolniony z aresztu po wpłaceniu kaucji. 29 lipca 2011 mógł opuścić Austrię, po tym jak Serbski wniosek o ekstradycję został odrzucony przez sąd Austriacki z powodu słabych dowodów winy oraz braku pewności co do sprawiedliwego procesu w Serbii. W dalszym ciągu mieszka w Sarajewie.