Ze wstępu:

Niniejsza publikacja miała na celu analizę czy istnieje związek pomiędzy edukacją a wykluczeniem finansowym oraz ocenę poziomu edukacji i skali wykluczenia w Polsce na tle innych krajów europejskich.

W publikacji skoncentrowano się na odpowiedzi na następujące pytania:

• Jaki jest poziom edukacji finansowej w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej?
• Jaka jest skala wykluczenia finansowego w Polsce w wybranych segmentach rynku finansowego?
• Czy występuje związek pomiędzy edukacją a wykluczeniem finansowym?
• Jakie skutki niesie ze sobą ryzyko wykluczenia finansowego z punktu widzenia gospodarki, społeczeństwa, sektora finansowego?
• Jakimi metodami można ograniczać zjawisko wykluczenia finansowego?

Publikacja jest efektem prac prowadzonych z wykorzystaniem szerokiego spectrum metod badawczych, obejmującego m.in. dedukcję i analizę porównawczą, przez zespół badawczy z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, realizowanych w ramach współpracy z fundacją Konrada Adenauera w 2013 roku.

Publikacja składa się z dwóch części.

W pierwszej, obejmującej pięć rozdziałów, przedstawiona jest analiza związku pomiędzy edukacją a wykluczeniem finansowym.

W pierwszym rozdziale dokonano oceny poziomu edukacji finansowej w Polsce na tle krajów UE, poprzedzonej analizą celów i korzyści z edukacji, z punktu widzenia konsumentów, sektora bankowego i gospodarki.

W drugim rozdziale dokonano analizy przyczyn, rodzajów i skali wykluczenia finansowego w Polsce w wybranych segmentach rynku finansowego.

Trzeci rozdział poświęcony został analizie związku przyczynowo-skutkowego zachodzącego pomiędzy edukacją a wykluczeniem.

W czwartym rozdziale zostały wskazane główne konsekwencje zjawiska wykluczenia finansowego z punktu widzenia gospodarki, społeczeństwa, sektora finansowego.

Ostatni rozdział publikacji poświęcony został analizie wykorzystywanych przez różne kraje metod, ukierunkowanych na ograniczenie zjawiska wykluczenia finansowego, w tym podejmowanych działań edukacyjnych.

W drugiej części książki przedstawiono wyniki przeprowadzonej w drugiej połowie 2013 roku e-debaty. Do udziału w e-debacie zaproszono ekspertów ze środowiska naukowego, podejmujących w swoich badaniach kwestie dotyczące edukacji i wykluczenia finansowego. Eksperci zostali poproszeni o ustosunkowanie się do opinii na temat roli edukacji w ograniczaniu zjawiska wykluczenia finansowego, sporządzonej przez ekspertów IBnGR, w której postawiono dwa pytania:

• Czy i w jaki sposób, wzrost roli edukacji finansowej może przyczynić się do realnego ograniczenia wykluczenia finansowego i jego negatywnych konsekwencji z punktu widzenia wszystkich interesariuszy?

• Jakie konsekwencje i koszty dla gospodarki i społeczeństwa oraz sektora bankowego niesie ze sobą ryzyko wykluczenia finansowego, i jakie są szacunkowe rozmiary tego zjawisko w Polsce, oraz kogo może to w największym stopniu dotknąć?

Najważniejsze wnioski płynące z poszczególnych rozdziałów publikacji zostały zawarte w Podsumowaniu, którego celem jest wskazanie istotności podnoszenia poziomu edukacji finansowej w Polsce, jako warunku koniecznego ograniczania skali zjawiska wykluczenia finansowego i skutków jakie ze sobą niesie dla konsumentów, sektora bankowego i gospodarki.