ტელევიზიის საპასუხისმგებლო როლი

იმისათვის რომ რუსეთმა თავის სასარგებლო განცხადებები გავრცელოს, ამისათვის ის აქტიურად იყენებს მედიას, განსაკუთრებით კი ტელევიზიას. ასევე ქართული ტელევიზიაც თავისებურად აშუქებს მოვლენებს და ომის წამოწყებას მთლიანად რუსეთს მიაწერს. საბოლოო ჯამში, ტელევიზიას ორივე ქვეყანაში საკმაოდ საპასუხისმგებლო როლი აკისრია. გაწონასწორებული და კრიტიკული პუბლიკაცია თითქმის არ იწერება. ინგლისურენოვანი რუსული ტელეკომპანია „Russia Today“ ხანდახან გადასცემს საეჭვო შინაარსის მქონდე გადაცემებს ჩრდილოეთ ამერიკასა და ევროპაში კავკასიის ომის მოვლენების შესახებ. აქ კი პატარა საქართველო წინააღმდეგობას ვერც კი გაუწევს დიდ რუსეთს.

დავუბრუნეთ წინა მოვლენებს: ომის პირველ დღეებში ისე ჩანდა, თითქოს საქართველო მოიგებდა საინფორმაციო ომს. მაშინ როცა რუსეთი დასავლური ტელეკომპანიებისათვის განკუთვნილი ინტერვიუსათვის შესაფერის პიროვნებებს ეძებდა, ქართული მთავრობის წარმომადგენლები გერმანიის ტელევიზიას ინტერვიუებს აძლევდნენ გერმანულ ენაზე. ცეცხლმოკიდებული გორის სურათები მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანაში გადაიცემოდა. ცხინვალიდან კი, შეიძლება ითქვას, არ გასულა დამოუკიდებელი ინფორმაცია. საქართველოს პრეზიდენტი უამრავ დასავლურ ტელევიზიაში პირდაპირი ეთერით გამოდიოდა სხვადასხვა თოქ-შოუებში და მოვლენების შეფასების ქართულ ვარიანტზე საუბრობდა. გარდა ამისა საქართველოს მთავრობამ ახალი კამპანიაც წამოიწყო: „Stopp Russia!“ სლოგანმა „We will not surrender!“ უფრო მეტად გაამძაფრა სურათების სიმძიმე და საქართველომ ამით მეტი სიმპატიაც დაიმსახურა.

საქართველო დღემდე ცდილობს მეტი თანამოაზრე გაუჩინოს ომთან დაკავშირებულ თავის შეხედულებებს. ამის დასტურია პრეზიდენტ სააკაშვილის სტატიები, რომელიც „ვაშინგტონ პოსტ“–სა და „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგ“–ში გამოქვეყნდა. (2009 წ. 10 აგვისტო).

რუსული ინტერპრეტაციის გავრცელების გამო საზოგადოება შეშფოთებულია“

„Facebook“-ის საიტზე რამდენიმე ქართველმა მომხმარებელმა უკმაყოფილება გამოთქვა იმის თაობაზე, რომ საერთაშორისო პრესა რუსულ ინტერპრეტაციას იზიარებს. მაგალითად: თითქოსდა საქართველო იმისთვის დაესხა თავს ცხინვალს რომ სამხრეთ ოსების გენოციდი მოეწყო და რომ რუსეთის არმიის მოვალეობაც კი იყო, დაეცვა თავისი მოქალაქეები. საქართველოს პრეზიდენტი კი დიქტატორად და ხალხის მჩაგვრელადაა გამოყვანილი.

ქართველები კი ამ მოსაზრებებს შემდეგნაირად ხსნიან: უცხოელ კორესპონდენტებს ძირითადად მოსკოვში აქვთ ოფისები, რომლებიც ძალიან იშვიათად მიდიან კავკასიში მოვლენების გასაშუქებლად და ქართულიც თითქმის არავინ იცის. რუსული პროპაგანდა კი ტელევიზიის მეშვეობით ნელ–ნელა საერთაშორისო სივრცეს იბყრობს. ამ შეხედულებაზე ნამდვილად ვერ დავხუჭავთ თვალს. ამას ემატება კიდევ ის, რომ კავკასიის ამ პატარა ქვეყანაში ყველაფერი უფრო რთულადაა. პოლიტიკას მნიშვნელოვანი როლი უკავია საზოგადოაბაში მეგობრისა და მტრის ხატის შექმნაში, რომელიც თაობებზე ვრცელდება. პოსტსაბჭოური ინტერესები შეთქმულებების თეორიასთან დაკავშირებით, უცხოელ კორესპონდენტებს ხელს უშლის მოლაპარაკებების პარტნიორებისაგან მიიღონ სანდო ინფრომაცია. ვისაც სიტუაციაში გარკვევა უნდა დიდი მოთმინება და დრო დასჭირდება, რაც დღევანდელი სწრაფი ცხოვრების პირობებში თითქმის შეუძლებელია.

ალტერნატიული საინფორმაციო წყარო, ინტერნეტი

ინტერნეტის საშუალებით შესაძლებელია ქართული მედიის გვერდის ავლით საქართველოს შესახებ ინფორმაციის მოპოვება. საინფორმაციო პორტალი civil.ge ამისათვის კარგ სტატიებს გვთავაზობს როგორც ქართულ ასევე ინგლისურ ენებზე.იმ რუსი ჟურნალისტების სტატიების წაკითხვაც შეიძლება აქ,რომლებიც მთავრობის მიმართ კრიტიკულად არიან განწყობილები. ქართული ბეჭდვითი მედია შედარებით დამოუკიდებელია და შეზღუდვების გარეშე აქვეყნებს ინფორმაციას. მცირედი ძალისხმევის შედეგად კი, კავკასიში მომხდარი მოვლენების კონტრასტული სურათი დაგვიხატეს.

მაგრამ რამდენად სანდოა ეს ინფორმაცია? ვინ ამოწმებს წყაროს? ვინ გვაძლევს იმის გარანტიას რომ ინტერნეტში გამოქვეყნებული ანალიზი ხარისხიანია? ისიც არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ინტერნეტშიც ხშირად კავკასიის ომთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობებს ვაწყდებით ხოლმე.

თუკი ონლაინ ენციკლოპედია „ვიკიპედიის“ სარედაქციო კომენტარებს გადავიკითხავთ, დავინახავთ რომ აზრთა სხვადასხვაობაა პროქართულ და პრორუსულ რედაქტორთა შორის. არაა ზუსტი მცნება შეთანხმებული იმის შესახებ ,თუ რა დაარქვან აგვისტოს მოვლენებს რუსულ-ქართული, ქართულ-რუსული, აგვისტოს თუ კავკასიის ომი.

ცოტა გასაკვირი ინფორმაცია გაავრცელა „შპიგელ ონლაინმა“ ომის თითქმის ერთი წლის თავთან დაკავშირებით. ის წერდა ელექტრულ თავდასხმაზე YouTube-ზე, LiveJournal-ზე, Facebook-ზე, da Micro-Blogging Dinste Twitter-ზე. ამ თავდასხმების მიზანი კი ქართველი მომხმარებლის „Cyxymu“-ის გაჩუმება იყო, მაგრამ ის, მიუხედავად ამისა, მაინც კრიტიკული დამოკიდებულებით გამოირჩეოდა.

საბოლოო ჯამში უნდა დავსკვნათ, რომ მედიის თავისუფლება საქართველოში მძიმე მდგომარეობაშია. მაშინ როცა ბეჭვდითი მედია შედარებით თავისუფლად მუშოაბს, ტელევიზიას უჭირს თავისუფლად მაუწყებლობა. რუსული მედიის მდგომარეობა კი ცნობილია. ბევრია გასაკეთებელი იმისათვის, რომ მედია რეგიონში პროპაგანდის გავრცელების მიზნებისათვის არ იქნეს გამოყენებული და შეძლოს დამოუკიდებლად მაუწყებლობა. მედიის თავისუფლების ხელშეწყობას და სადავლური ჟურნალისტური სტანდარტების დაკმაყოფილებას უდიდესი როლის შესრულება შეუძლია კონფლიქტის მოგავრების საკითხში და მას, ვისაც სანდო ინფორმაცია გააჩნია, მნიშვნელოვანი წვლილის შეტანა შეუძლია მშვიდობიანი თანაცხოვრების დამყარებაში.