Sự kiện do Học viện Ngoại giao Việt Nam (DAV) phối hợp với AsianSIL tổ chức, với sự đồng hành của Viện Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS) và các đối tác quốc tế, đã thu hút sự tham dự của 150 đại biểu quốc tế đến từ 30 quốc gia thành viên, cùng đông đảo các nhà ngoại giao, chuyên gia pháp lý và sinh viên Việt Nam. Trong hai ngày làm việc, hội nghị ghi nhận sự tham gia của hơn 200 đại biểu tại các phiên toàn thể và chuyên đề.
Phát biểu tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang khẳng định cam kết của Việt Nam đối với nguyên tắc thượng tôn pháp luật trong quan hệ quốc tế, nhấn mạnh rằng quan hệ giữa các quốc gia cần được điều chỉnh bằng luật pháp, không phải bằng vũ lực. Ông cho rằng, sau gần tám thập kỷ hình thành và phát triển, luật pháp quốc tế vẫn giữ vai trò nền tảng trong việc duy trì hòa bình, thúc đẩy hợp tác và phát triển bền vững. Vai trò ngày càng lớn của châu Á trong việc xây dựng các chuẩn mực pháp lý – thông qua các hiệp định thương mại tự do, luật biển, luật khí hậu, bảo vệ nhân quyền và các cơ chế an ninh khu vực như ASEAN – thể hiện rõ cam kết của khu vực đối với tiến trình phát triển pháp lý toàn diện và hợp tác.
Đại sứ, Tiến sĩ Phạm Lan Dung, Chủ tịch AsianSIL, nhấn mạnh vai trò trung tâm của châu Á trong quá trình chuyển đổi toàn cầu, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của nỗ lực tập thể trong việc thúc đẩy luật pháp quốc tế, coi đây là công cụ tạo sự ổn định trong bối cảnh bất định và là nền tảng cho đối thoại giữa các quốc gia.
Khẳng định tinh thần hợp tác quốc tế, ông Lewe Paul – Trưởng đại diện Viện KAS Việt Nam – vui mừng chia sẻ đây là lần đầu tiên KAS đồng hành cùng Hội nghị AsianSIL. Trong phát biểu của mình, ông nhấn mạnh cam kết lâu dài của KAS đối với việc thúc đẩy dân chủ và thượng tôn pháp luật tại khu vực châu Á, đồng thời là cầu nối giữa giới chính trị và học thuật, giữa Đức, châu Âu và châu Á.” Bên cạnh đó, Đại diện và các chuyên gia uy tín của Chương trình Nhà nước Pháp quyền của KAS ở khu vực châu Á (Singapore) cũng tích cực tham gia hội nghị quan trọng này. Ông Ritwick Dutta – Giám đốc của Sáng kiến Pháp lý về Rừng và Môi trường (Ấn Độ) – đảm nhiệm vai trò điều phối phiên thảo luận chuyên đề về Luật Môi trường Quốc tế. Và Phó Giáo sư Linda Yanti Sulistiawati – Trung tâm Luật Môi trường châu Á – Thái Bình Dương, Đại học Quốc gia Singapore – chủ trì phiên thảo luận cùng chủ đề. Những đóng góp chuyên môn của các chuyên gia đã thể hiện rõ cam kết của KAS trong việc thúc đẩy đối thoại pháp lý giữa các quốc gia. Đồng thời, điều này cũng khẳng định vai trò tích cực của KAS trong việc hỗ trợ xây dựng một hệ thống pháp luật toàn diện.
Các phiên thảo luận chuyên đề đã phản ánh sự quan tâm sâu sắc của khu vực đối với các lĩnh vực pháp lý truyền thống và mới nổi, bao gồm:
- Luật Biển và Đa dạng sinh học biển: Triển khai Thỏa thuận BBNJ và thúc đẩy hợp tác hàng hải khu vực.
- Giải quyết tranh chấp quốc tế: Đổi mới trong hòa giải, trọng tài và thẩm quyền tư vấn.
- Luật Đầu tư và Kinh tế quốc tế: Cân bằng giữa quyền lợi nhà đầu tư và các yếu tố môi trường, văn hóa.
- Trí tuệ nhân tạo và Quản trị dữ liệu: Xây dựng khung pháp lý cho an ninh mạng, chủ quyền số và luồng dữ liệu xuyên biên giới.
- Luật Môi trường: Tranh tụng khí hậu, kiểm soát rác thải nhựa đại dương và quyền của thiên nhiên.
- Nhân quyền: Luật chống khủng bố, trách nhiệm doanh nghiệp và quyền tài phán phổ quát.
- Luật Không gian và Sở hữu trí tuệ: Giải quyết khoảng trống pháp lý về rác thải không gian và tác phẩm do AI tạo ra.
Sau hai ngày làm việc, Hội nghị đã thành công trong việc thúc đẩy trao đổi học thuật, tăng cường hợp tác khu vực và nâng cao tiếng nói của châu Á trong lĩnh vực luật pháp quốc tế. Thông qua các phiên thảo luận sôi nổi và đa chiều, sự kiện không chỉ khẳng định vai trò ngày càng nổi bật của châu Á trong việc định hình các chuẩn mực pháp lý toàn cầu, mà còn củng cố mạng lưới chuyên môn và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các khung pháp lý toàn diện, hướng tới tương lai để ứng phó hiệu quả với các thách thức toàn cầu.
